admin

-เรามักจะได้ยินคนไข้บ่นบ่อยๆว่า เวลาเป็นเบาหวาน หมอห้ามกินของหวาน ห้ามกินทุเรียน ห้ามกินขนม … ในความเป็นจริง คนเป็นเบาหวาน สามารถกินอาหารได้ทุกชนิดเหมือนคนปกติครับ … แต่ … ปริมาณที่จะต้องต้อง กินนิดเดียว กินน้อยๆ … บางคนถามว่าน้อยแค่ไหน … คำตอบคือ น้อยเท่าที่ อินซูลิน ในร่างกายของเราทำงานได้ ซึ่งในแต่ละคนไม่เท่ากันครับ –ปัญหาของคนที่เป็นเบาหวาน เวลา กินอาหารที่หวาน มักจะ “หยุดไม่อยู่” คือ มันอร่อย กินแล้ว ก็ขอกินอีกนิด อีกนิด สุดท้าย ก็มากเกินไป พอบอกว่า กินได้ ก็เลยกินใหญ่เลย ทำให้ เกินกำลังของอินซูลิน ที่ร่างกายมีอยู่ (ซึ่งน้อยกว่าคนทั่วไป) ที่จะเก็บน้ำตาลเข้าที่ เลยทำให้น้ำตาลเหลืออยู่ในเลือด เกิดภาวะ น้ำตาลในเลือดสูง ซึ่ง ไม่ดีแน่ สำหรับคนที่เป้นเบาหวาน -คำถามถัดไปถือ ถ้าบอกว่า กินได้ทุกอย่าง แต่ให้กินปริมาณน้อยๆ … ก็จะเกิดคำถามว่า […]

-ลูกผมชอบกินผัดตับ เพราะรสชาติอร่อย และ ได้ธาตุเหล็กซึ่งจำเป็นสำหรับร่างกาย และ สมอง … แต่ข้อเสียคือ เวลาผัดตับเสร็จ มักจะมีน้ำเลือดซึมมาในจาน และ มีกลิ่นคาว คล้ายสนิมเหล็ก ทำให้เสียรสชาติของความอร่อยไปเล็กน้อย … พอผมสืบหาอ่านความรู้ว่าต้องทำอย่างไร ในการปรุงตับให้หายคาว พบว่า มีหลายวิธีคือ ให้คลุกหมักกับแป้งมันสำปะหลัง หรือ อีกวิธี คือ แช่นมวัวไว้ ก่อนนำไปผัด … ผม เลยเกิดคำถามว่า มันได้ผลจริงหรือ และ เกิดปฏิกิริยาอะไรที่ทำให้ ตับหายคาว –หน้าที่หลักของตับ มีหลายอย่าง ทั้ง การแปลงสภาพอาหารที่เราดูซึมเข้าไป เป็นที่เก็บสะสมของพลังงานในรูป glycogen และ หน้าที่ที่สำคัญที่สุด อันหนึ่ง คือ การกำจัดสารพิษ … เรารู้ว่า ถ้าดื่มสุรามาก ตับจะพัง เพราะ ตับทำหน้าที่ทำลาย พิษที่เกิดจากเหล้า (แอลกอฮอล์ล) และ สลายยาหลายอย่าง เช่น ยา

-ขอแชร์ประสบการณ์เกี่ยวกับ การใช้ไฟฟ้า เสริมจากบทความตอนที่แล้วที่ว่า “ระบบไฟฟ้า คือ อะไร” –ผมเคยเจอปัญหา​ ไฟฟ้าที่ตึกดับทั้งตึก ตอนสัก 16.00 น..เมื่อ1-2 ปีที่ผ่านมา ซึ่งขณะนั้นผมทำงานในตำแหน่งรองคณบดีที่ดูแลระบบสารสนเทศขององค์กร …. บังเอิญ​ตึกที่ไฟฟ้าดับนั้นเป็น ตึกที่ตั้งเครื่องคอมพิวเตอร์​แม่ข่าย server ของโรงพยาบาล.. ขณะกำลัง​นั่งประชุมอยู่ ก็​ได้รับรายงานว่าไฟดับ แต่หัวหน้าฝ่ายผู้ดูแลก็ยังรายงานอีกว่า ระบบไฟฟ้า​สำรอง UPS ทำงานแล้ว การใช้งานของระบบคอมพิวเตอร์​ ทำงานได้ปกติ…ซึ่งทุกอย่างก็เป็นไปตามระบบ ตามความคาดหมายที่ควรจะเป็น …. แต่อีกไม่ถึงครึ่งชั่วโมง​ ก็มีสิ่งที่ไม่คาดหมายเกิดขึ้น มีรายงานว่า ระบบ คอมพิวเตอร์​ล่มทั้งโรงพยาบาล คนไข้ที่มาตรวจคลินิก​พิเศษ​ หลายพันคนไม่ได้รับบริการ.. ซึ่ง​เป็น​สิ่งที่ไม่ควรเกิดขึ้น ไล่ไปไล่มา ปรากฏ​ว่า UPS เก็บไฟได้น้อย และเครื่อง​ปั่นไฟ ที่ทำงานตอนไฟฟ้า​ดับ ก็มีปัญหา​ วงจรไฟฟ้า ไม่สามารถ​ charge ไฟเข้า UPS ทำให้ไฟที่มีอยู่ ถูก​ใช้จนหมด และเกิดปัญหา…เรื่องนี้พอมาย้อนดูจะเห็นว่า ลำพังแค่ปัญหา​ ระบบไฟฟ้า​ ทำให้ คนไข้ทั้ง

-ทุกวันนี้ เชื่อว่า มากกว่า 90% ของประชากรบนโลกใบนี้ ไม่มีใครไม่รู้จัก และ เคยใช้ไฟฟ้า เราเกิดมาก็มีไฟฟ้าใช้แล้ว ไม่ว่าจะเป็น ไฟฟ้าตามบ้าน ตามถนนหนทาง หรือ แม้แต่การใช้ไฟฟ้าในรูปแบบอุปกรณ์พกพาต่างๆ มือถือ ไฟฉาย หรือแม้ในรถยนต์ที่เคลื่อนที่ไปพร้อมๆกับเรา .. เราเคยถามไหมครับ ว่า ระบบไฟฟ้า คืออะไร –บางคนอาจจะรู้สึกว่า ถามทำไม ถามเพื่ออะไร ไม่เห็นน่าถามเลยว่า ระบบไฟฟ้า คืออะไร -หลายคน ก็อาจจะตอบได้ทันที ระบบไฟฟ้า ก็ มีการผลิตไฟฟ้า มีการส่งไฟฟ้ามาตามสาย มีสวิทต์เปิดปิด มีอุปกรณ์ไฟฟ้ามาต่อเข้ากับ ปลั๊กไฟ หรือ ขั้วไฟ และ ก็มีการใช้ไฟฟ้า ยังไงละ ไม่เห็นมีอะไรซับซ้อนเลย ไม่เห็นจะต้องถาม… หรือมีอะไรมากไปกว่านั้น -ครับ ในยุคที่เราเริ่มอยากจะใช้รถยนต์ที่ขับเคลื่อนด้วยไฟฟ้า แทนน้ำมัน … ระบบไฟฟ้า ไม่ได้เป็นอย่างที่เราพูดถึงข้างบนใช่ไหมครับ … ในยุคที่เราต้องไปปีนเขาเอเวอร์เรส หรือ ไปอยู่บนสถานีอวกาศ

-คุณสุภาพสตรีบางท่าน เมื่อไปพบแพทย์ จะด้วยมีอาการผิดปกติ คือมีประจำเดือนมามาก จนซีด เพลีย หรือ พบจากการตรวจร่างกายประจำปี ว่ามีก้อนเนื้องอกในมดลูก (Myoma) … เมื่อรู้ว่า เป็นเนื้องอกมดลูก อาจทำให้จินตนาการไปต่างๆ นาๆ เช่นเป็นมะเร็งไหม การมีเนื้องอก และ มีเลือดประจำเดือนออกมามาก เพราะ เลือดออกจากก้อนเนื้องอกหรือเปล่า ต้องรีบผ่าตัดออกไหม …ลองมาดูข้อมูลทางการแพทย์ครับ -ปกติ การมีประจำเดือน เป็นเรื่องของธรรมชาติ ในหญิงที่ยังอยู่ในวัยเจริญพันธุ์ หลังจากไข่ตก ฮอร์โมนเพศหญิง ที่เพิ่มขึ้นจากรังไข่ จะกระตุ้นให้มีการเจริญของเยื่อบุโพรงมดลูก เกิดเป็นชั้นของเส้นเลือดนุ่มๆ เหมือนฟองน้ำที่หนาตัวขึ้นในโพรงมดลูก ไว้เป็นส่วนที่รอรองรับตัวอ่อน (ถ้าเกิดการปฏิสนธิ) มาฝังตัวเพื่อเจริญเป็นทารกต่อไป … เยื่อบุโพรงมดลูกนี้ อยู่ที่ผิวด้านในของมดลูก … ส่วนตัวมดลูก เป็นส่วนของกล้ามเนื้อที่ห่อหุ้มด้านนอก ไว้สำหรับ เมื่อทารถเจริญขึ้น จะได้เป็นเครื่องป้องกัน และ ตอนจะคลอด จะได้ใช้แรงของกล้ามเนื้อมดลูกในการบีบให้ทารกคลอดออกมาได้ .. กล้ามเนื้อมดลูก ในยามที่ไม่มีการปฏิสนธิ จะทำหน้าที่ บีบไล่ เยื่อบุโพรงมดลูกที่ลอกตัวออก มาเป็นประจำเดือนเพื่อรอกการสร้างเยื่อบุโพรงมดลูกใหม่ในเดือนถัดไป

-เรามักจะเคยเห็นคน surprise วันเกิด หรือทำ surprise เวลาให้ของขวัญ และ รอให้แกะกล่อง .. moment เหล่านั้น เรามักจะจดจำได้ดีกว่า เรื่องอื่นๆ … ในอีกทางหนึ่ง เวลา ต้องเผชิญกับสถานการณ์ที่ไม่รู้จะออกหัวออกก้อย เช่น ต้องลุ้นกับการประกาศผลสอบหรือ สมัครงาน หรือแม้แต่ลุ้นเวลาดูการแข่งขันกีฬา เราก็จะจำ ความรู้สึก หรือ สภาพแวดล้อมในขณะนั้นได้ดีกว่าปกติ และ ไม่ค่อยลืม ..ทั้งนี้เป็นเพราะ สมองเรา มีการตอบสนองต่อ ความรู้สึแปลกใจหรือประหลาดใจ อย่างเป็นระบบ เพื่อเรียนรู้ และ  ไว้เป็นบทเรียนสำหรับการเอาชีวิตรอด -มีการศึกษาในหนู และ พบกลไกการทำงานของ สมองที่ทำหน้าที่นี้ คือ สมองตำแหน่ง locus coeruleus ซึ่งอยู่ตรงแกนกลางของสมอง จะปล่อย สาร norepinephrine จำนวนมากออกมา (เหมือนในรูป) กระจายตัวไปทั่วทุกส่วนของสมอง ซึ่ง สาร norepinephrine นี้จะกระตุ้นการทำงานของเซลล์ประสาท และ

-เรารู้จักโรคซึมเศร้า คือ ภาวะที่จิดใจหดหู่ ไม่อยากทำอะไร หงุดหงิด กระวนกระวาย นอนไม่หลับ จนถึงอยากฆ่าตัวตาย …. ในทางการแพทย์ปัจจุบัน เรารู้ว่า โรคนี้รักษาให้หายได้ … ควรปรึกษาแพทย์ -ทางการแพทย์ เราพบว่า โรคซึมเศร้า สัมพันธ์กับการเสียสมดุลของสารเคมีในสมอง โดยเฉพาะ Serotonin พบว่า ที่ปลายประสาท เวลาเซลล์สมองพูดคุยกัน ไม่มีสารเคมี Serotonin เพียงพอ ในการสื่อสาร ให้เซลล์ รู้จัก หรือเข้าใจ ข้อมูล กันตามปกติ ในกระบวนการรักษา โรคซึมเศร้า แพทย์สามารถให้ยา ที่ไปช่วยให้ มีสารเคมี Serotonin ที่ปลายประสาทเพิ่มขึ้น ด้วยกลไกหลายอย่าง เช่น ไปยับยั้ง enzyme ที่สลาย Serotonin ไปเป็นสารอื่น หรือ ลด อัตราการดูดซีมของ Serotonin กลับเข้าไปที่ปลายประสาท เพื่อให้  Serotonin  ยังคงอยู่ที่บริเวณปลายประสาทนานขึ้น (ทำให้เหมือนมีมากขึ้น

-ในอดีต เราเคยเชื่อว่า เซลล์สมองหลังอายุ 25 ปี จะไม่เพิ่มจำนวน มีแต่เสื่อมลง … แต่ในปัจจุบัน ความรู้ทางวิทยาศาสตร์การแพทย์ ยืนยันแล้วว่า เซลล์สมองของเรา สามารถมีการพัฒนาได้ต่อเนื่อง ตลอดช่วงอายุไข … ถึงแม้จำนวนเซลล์สมองไม่ได้เพิ่มขึ้น แต่ การพูดคุย เชื่อมโยงระหว่างเซลล์สมองสามารถสร้างจุดเชื่อมโยงให้มีมากขึ้น และ ประสิทธิภาพเพิ่มขึ้นได้ต่อเนื่อง … มาดูกันครับ ว่าเกิดอะไรขึ้นในสมองของเราครับ -เซลล์สมองของเรา ทำงาน โดยอาศัย การคุยกัน ระหว่างเซลล์ที่ทำหน้าที่รับผิดชอบกันคนละส่วน เช่น ส่วนรับรู้ภาพ รับรู้เสียง ส่วนประมวลผล ส่วนตัดสินใจ ส่วนสั่งการ ส่วนควบคุมอัตโนมัติ ส่วนสัญชาตญาณ เป็นต้น เซลล์จะทำงานได้ ดี จะต้องมีการนำข้อมูล จากส่วนต่างๆ มาเป็นข้อมูลในการทำงาน ยิ่งมีข้อมูลมาก ก็ยิ่งทำงานได้ ดังนั้น การเชื่อมกันระหว่างเซลล์ ถ้ามีมาก ก็จะดี ….การเชื่อมโยงระหว่างเซลล์ประสาท มีขารับข้อมูล (Dendrite) และ ขาส่งข้อมูล (Axon) 

–เวลามีความเครียด เรามักจะไม่มีความสุข … งานวิจัยพบว่า เมื่อเราเห็นอกเห็นใจผู้อื่น หรือมีเมตตา สมองจะเครียดน้อยลง ตัดสินใจง่ายขึ้น และ มีความสุขมากขึ้น … และ สมองเปลี่ยนแปลงตลอดเวลา เราสามารถฝึกสมองให้ เห็นอกเห็นใจผู้อื่น หรือ มี เมตตาได้ ด้วยการทำซ้ำๆ … มีการศึกษาทางการแพทย์ สนับสนุนความรู้นี้ครับ -มีการศึกษาในอาสาสมัคร จำนวน 41 คน ถูกสุ่มให้ ฝึกบทเรียน ที่พร่ำสอน ให้เห็นว่าการเห็นอกเห็นใจดียังไง กับ กลุ่มที่รับบทเรียน ว่า ต้องดู ต้องสงสัย อย่า ให้อะไรผ่านไปง่ายๆ กลุ่มละเท่าๆกัน โดยนัดอาสาสมัคร มา 3 ครั้ง … ครั้งแรกอธิบาย การทดลอง พร้อมกับ ในฝึกเข้าเครื่อง ตรวจคลื่นสมองด้วยคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า (fMRI) เพื่อดูการทำงานของสมองส่วนต่างๆ … ครั้งที่ 2 หลังจาก ครั้งแรก

–ความล่าช้า หมายถึง อันตรายและความไม่ยุติธรรม .. ไม่ว่า ความล่าช้านั้น จะเกิดจากอะไร จงใจ หรือ เพราะความด้อยประสิทธิภาพ ล้วนส่งผลให้เกิดอันตราย และ ความไม่ยุติธรรม … ลองมาดูธรรมชาติของร่างกาย เป็นตัวอย่างครับ -หากขาเราเจ็บ เดินข้ามถนนได้ช้า ก็อาจจะถูกรถชน … เวลาเจอน้ำร้อน หรือเหยียบตะปู หากเรารู้สึกช้า เราก็ถูกน้ำร้อนลวก และ ถูกาตะปูตำเข้าลึก … เวลามีฝุนผงลอยมา หากเปลือกตาปิดลงช้า หรือ หลับตาช้า ผงก็เต้าตา .. เวลาเห็นอาหาร หากรอให้อาหารตกถึงท้องค่อยหลั่งกรด กว่าจะได้ย่อยอาหาร ก็จะแน่นท้องอยู่นาน …. แต่ร่างกายเรา ธรรมชาติของร่างกาย จัดให้มีระบบที่มีประสิทธิภาพ ที่ทุกอย่างไม่ต้องรอสมองสั่งการ เห็นรถรีบจ้ำ เจอของร้อนชักมือหนี มีฝุ่นรีบหลับตา เจอะตะปู รีบชักเท้าหนี เห็นอาหาร กระเพาะรีบหลั่งกรดเลย … ระบบทุกอย่าง มีช่องทางลัด ที่เราเรียกว่า reflex หรือ