-เรามักจะได้ยินหมอบอกว่า เป็นโรคกระดูกทับเส้น … อาการที่พบบ่อย คือ ปวดร้าวลงขา ทั้งเอว ทั้งสะโพก บางคนถึงกับกล้ามเนื้ออ่อนแรง เดิน กะเพลก หรือ ชา และ อาการจะเป็นมากขึ้นในบางท่าทาง ส่วนใหญ่แล้ว มักจะเป็นที่ขา ทีละข้าง …. อาการกระดูกทับเส้น ก็จะได้ยินอีกครั้ง ที่บริเวณ คอ และ แขน คือ ปวดร้าว ชา ไปที่แขนทั้ง 2 ข้าง หรือ ข้างใดข้างหนึ่ง (สังเกต ว่า ขาเป็นข้างเดียว แต่ แขนเป็น 2 ข้าง) … แต่ เราไม่ค่อยได้ยิน เรื่อง กระดูกทับเส้น ที่บริเวณ หน้าอก และ ก้นกบ (เพราะบริเวณหน้าอก มีกระดูกซี่โครงค้ำไว้ ที่ก้นกบ ก็มีกระดูกเชิงกราน ค้ำไว้ครับ) จะเจอกระดูกทับเส้นก็แต่ที่ เอว-ขา คอ-แขน
–อาการกระดูกทับเส้น คือ กระดูกกดทับเส้นประสาทครับ ศัพท์ทางการแพทย์เรียก nerve root compression … ในภาวะปกติ ร่างกาย จะมีการควบคุมกล้ามเนื้อส่วนต่างๆ จากสมอง ผ่านทาง ไขสันหลัง และ รับความรู้สึกจากทั่วร่างกาย ผ่านไขสันหลัง กลับเข้าสมอง เราจึงเส้น เส้นประสาทขนาดใหญ่ เชื่อมต่อกับไขสันหลัง ก่อนที่จะแตกตัวเป็นเส้นประสาทแขนงย่อยๆ ไปยังส่วนต่างๆ ของร่างกาย … เส้นประสาทไขสันหลังนี้ จะรวมเอาทั้งส่วนสั่งการ และส่วนรับความรู้สึกเข้าด้วยกัน ผ่านออกนอก กระดูกสันหลัง ตรงช่องรอยต่อของกระดูกสันหลังเป็น ข้อๆ ไป (กระดูกสันหลังมีไว้ป้องกันไขสันหลัง จึงมีลักษณะ กระดูกเป็นข้อๆ ล้อมรอบไขสันหลัง) … ตรงจุด รูที่เส้นประสาทไขสันหลัง ลอดออกมา จะเป็นจุดที่ เส้นประสาท ถูกกดทับได้บ่อยที่สุด ทำให้เราเรียกว่า กระดูกทับเส้น เมื่อเส้นประสาท ถูก กระดูกที่แข็งกว่า กดทับ จะเกิดการระคาย และ ส่งสัญญาณ ความเจ็บปวดกลับเข้าไป (ซึ่ง อาการปวดจะมาก และ เป็นบริเวณกว้าง เพราะ ขั้วของเส้นประสาทถูกกดทับ) ขณะเดียวกัน ถ้าถูกทับมากๆ ก็ไม่สามารถสั่งการกล้ามเนื้อปลายทางได้ เกิดอาการ กล้ามเนื้ออ่อนแรง
-ตัวกระดูกสันหลังเอง เมื่อเติบโตเต็มที่แล้ว ก็มีขนาดคงที่อยู่อย่างนั้น และ กระดูก ก็เคลื่อนที่เองไม่ได้ จึงไม่ใช่ตัวต้นตอ ที่จะไปกดทับเส้นประสาท … โดยปกติ กระดูกสันหลัง แต่ละข้อ จะมีกล้ามเนื้อ ยึดโยง ทั้ง ซ้าย-ขวา-หน้า-หลัง เพื่อยึดโยงให้กระดูกอยู่ในที่ๆ เหมาะสม สามารถป้องกันไขสันหลังได้จากอันตรายรอบทิศทาง…. กล้ามเนื้อ ที่ยึดกระดูกอยู่นี้ต่างหาก ที่หากไม่สามารถตรึงกระดูกให้อยู่ในตำแหน่งที่เหมาะสม มีที่ใดที่หนึ่ง ขาด หรือ อ่อนแรงไป หรือ ที่ใดที่หนึ่ง ที่เกร็ง และ รั้งเกินไป จะทำให้กระดูกสันหลัง บิด หรือ เอียง ไม่อยู่ในตำแหน่งที่เหมาะสม ล้มลงมากดทับเส้นประสาทได้ (เหมือนข่าวที่ การสร้างสะพานลอยล้มลงมาทับ รถข้างล่าง หรือ กางเต้นท์ แล้ว เต้นท์ล้มลง เพราะ เสาที่ค้ำ หรือ เชือกที่ผูกหลวม หรือ ขาด) …
-การรักษากระดูกทับเส้น ที่หากไม่ได้ พบกระดูกเคลื่อนตำแหน่ง กระดูกแตกร้าวแล้ว การดูแล ให้กล้ามเนื้อรอบๆ กระดูกสันหลังเข้าสู่ตำแหน่งปกติ มีสมดุล ที่ดี ไม่อ่อนเกินไป และ ไม่เกร็งเกินไป ก็จะทำให้อาการทุเลา และ หายได้ หมอส่วนใหญ่ จึงไม่ได้เริ่มต้นด้วยการผ่าตัดรักษา แต่จะใช้ อาการคลายปวด ร่วมกับ การบริหาร หรือ กายภาพบำบัด หรือ ฝังเข็ม เพื่อให้กล้ามเนื้อรอบๆ กระดูกสันหลัง แข็งแรง กลับมาพยุงกระดูกสันหลังได้ดีดังเดิม
-ปัญหาของการเกิดกระดูกทับเส้น มักจะเกิดจากการใช้ กล้ามเนื้อ ผิดท่า ผิดปกติ จนกล้ามเนื้อ ไม่สามารถรับ หรือ ปรับตัวได้ ตั้งแต่ การก้ม ผิดท่า ยกของหนักเกินไป ส่วนบริเวณต้นคอ ก็มักจะเกิดจาก การก้ม หรือ เงย ผิดท่า เป็นเวลานานๆ (รวมถึงการดูโทรศัพท์มือถือ หรือ นั่ง พิมพ์งานหน้าจอคอมพิวเตอร์ ผิดท่า และ นานเกินไป) … กล้ามเนื้อทุกมัด พยายามที่จะทำงานประสานกัน และ ก็อ่อนล้าได้ จึงควรมีการพักกล้ามเนื้อบ้าง ร่วมกับ บริหารกล้ามเนื้อให้แข็งแรง ไม่ควรใช้งานหนักเกินควรนะครับ
-จะดูแล แก้ไขปัญหากระดูกทับเส้น ต้อง ดูแล และ แก้ไขกล้ามเนื้อ ให้ไม่อ่อนล้า ให้แข็งแรง และ ทำงานประสานกันครับ