-เราได้ยินเรื่อง การฝึกสมาธิกับการตามลมหายใจ หรือ ที่เรียกว่า การฝึก อาณาปาณสติ ว่าส่งผลดีกับร่างกาย มีการทำกันมานาน ตั้งแต่ก่อนพุทธกาล โยคี ในอินเดีย ก็มีการสอนและปฏิบัติกัน … ทางการแพทย์ได้มีการพิสูจน์ ความจริงเรื่องนี้ครับ
-มีความรู้ทางการแพทย์ว่า ระบบประสาทอัตโนมัติ ของร่างกาย ซึ่ง ประกอบด้วย 1) ประสาทซิมพาเทติก (Sympathetic) ซึ่งจะทำงาน เวลาเผชิญภัย มีอันตราย หัวใจเต้นเร็ว ความดันโลหิตสูง หายใจเร็ว มีแรงเยอะ แต่ ก็มีของเสียเกิดขึ้นเยอะด้วย 2) ประสาทพาราซิมพาเทติก (Parasympathetic) ซึ่งทำงานตรงข้ามกับประสาทซิมพาเทติก คือ ทำให้สงบ เย็นลง หัวใจเต้นช้าชง ความดันโลหิตลดลง ผ่อนคลายมากขึ้น มีเวลาให้ร่างกายซ่อมแซมร่างกายมากขึ้น … ทั้ง 2 ระบบจะทำงานคู่กัน ผลัดกันทำงาน ซึ่ง หาก ประสาทซิมพาเทติก ต้องทำงานตลอดเวลา ก็จะเหนื่อยล้า เครียด จึงต้อง มีส่วนที่มาทำให้สมดุล ด้วยการทำงานของ พาราซิมพาเทติก เพื่อผ่อนลงบ้าง
-การวัดความสมดุลของการทำงานของระบบประสาทซิมพาเทติก กับ ประสาทพาราซิมพาเทติก สามารถ ดูได้จาก การปรับเปลี่ยน อัตราการเต้นของหัวใจ ซึ่ง เกิดขึ้นตลอดเวลา ที่เรียกว่า HRV (Heart Rate Variability) คือ “ความแปรปรวนของการเต้นของหัวใจ” หากมีความแปรปรวนสูง แสดงว่า ร่างกาย พร้อมตอบสนองต่อการเปลี่ยนแปลง หัวใจ มีประสิทธิภาพการทำงานที่ดี ไม่เครียด ซึ่งความสามารถนี้ ถูกควบคุมด้วย ตัวรับสัญญาณ ที่หลอดเลือดแดงใหญ่และ ที่ถุงลมในปอด ไปประมวลผลที่ก้านสมอง ก่อนที่จะส่งสัญญาณ มายังปอด กับหัวใจ
-ในการศึกษา พบว่า หากให้คน หายใจด้วย อัตราเร็วที่แตกต่างกัน จะส่งผลให้ HRV ต่างกัน หายใจช้ามากๆ หรือ เร็วมากมาก HRV จะต่ำ ซึ่งแสดงว่า ไม่พร้อมปรับตัว รับมือกับการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้น จะเครียด จะเหนื่อย แต่ หาก หายใจด้วยอัตรา 6 ครั้งต่อ นาที คือ หายเข้าและออก รวมกัน 10 วินาที ต่อรอบ จะมีผลให้ HRV มีประสิทธิภาพสูงสุด … นี่เป็นเครื่องพิสูจน์ว่า การฝึกลมหายใจ ลึก และ ช้า ตามวิธีการของ อาณาปาณสติ มีผลกับร่างกายจริง ทำให้ ประสาทพาราซิมพาเทติก ทำงานเพิ่มขึ้น ประสาทซิมพาเทติก ทำงานลดลง การใช้พลังงานของร่างกายมีประสิทธิภาพสูง
–ระบบประสาทอัตโนมัตินอกจาก จะมีผล กับ หัวใจและปอดแล้ว ยังมีผลกับ ระบบอื่นๆของร่างกายอีกมาก ที่จะเห็นได้ชัด คือ ระบบทางเดินอาหารและการย่อยอาหาร การหลั่งกรดในกระเพาะอาหาร การขับถ่าย ตลอดจน ถึง เรื่อง ของ เหงื่อออก การปรับอุณหภูมิของร่างกายครับ… ฝึกลมหายใจ ไม่ยุ่งยากนะครับ แต่ผลที่ได้เยอะมากครับ