-ในวรรณกรรมเรื่อง สามก๊ก ที่มีตัวละครมากมาย หนึ่งในตัวเอกของเรื่อง คือ โจโฉ ซึ่ง เป็นคนมีฝีมือ มีอำนาจ รวมรวมไพร่พล จนเป็น วุยก๊ก … ในประวัติมีการเขียนไว้หลายตอน ว่า โจโฉมีโรคประจำตัวที่รุนแรง คือ มีอาการปวดศีรษะ รุนแรง ปวดมากจนถึง บางครั้งคลุ้มคลั่ง แต่เมื่อได้รับการฝังเข็มจาก หมอฮัวโต๋ ก็ดีขึ้น แต่ไม่หาย … จึงมีการสันนิษฐาน ถึงโรคทางการแพทย์ต่างๆ ว่าจะป่วยเป็นโรคอะไรใ เช่น เนื้องอกในสมอง (เคยมีคำแนะนำจากหมอฮัวโต๋ ให้ผ่าสมอง แต่ไม่ได้ทำ) โรคอาการปวดจากเส้นประสาทสมองคู่ที่ 5 (Trigeminal neuralgia) ซึ่งเป็นโรคที่มีอาการปวดศีรษะรุนแรง ปวดหัวครึ่งซีก ตั้งแต่ตา โหนกแก้ม จนถึงกราม ตามบริเวณที่เส้นประสาทสมองคู่ที่ 5 ครอบคลุมฯลฯ … แต่ เนื่องจากเป็นเรื่องในวรรณกรรม และ ประวัติศาสตร์ จึงไม่มีคำเฉลยทางการแพทย์ ว่า อาการปวดศีรษะของ โจโฉ เป็นโรคอะไร
-เมื่อมีการขุดค้นทางประวัติศาสตร์ พบ สุสานที่ฝังร่างโจโฉ (มีป้ายสลักชื่อของ โจโฉ อยู่) มีการขุดจนพบ โครงกระดูก 3 โครง อยู่ในใจกลางสุสาน หนึ่งในนั้น เป็น ผู้ชายวัย 60-70 ปี ซึ่งน่าจะเป็นโครงกระดูกของ โจโฉ พบว่าในกะโหลกนั้น ยังมีฟัน แต่ เป็นฟันที่ผุจนถึงโพรงรากฟัน ซึ่งทางการแพทย์ อาจจะอธิบายเรื่อง การปวดศีรษะของ โจโฉได้ เพราะ เวลาฟันผุจนเกิดรากฟันอักเสบ เชื้อโรคจะเข้าไปในโพรงรากฟัน มีลักษณะคล้ายเป็นฝี แต่ฝีที่รากฟัน ต่างจาก ฝีที่เราพบในส่วนอื่นของร่างกาย ซึ่งฝีทั่วไปเวลามีหนองเพิ่มขึ้น มันจะดันเนื้อเยื่อรอบๆ ให้บวมออก (ลักษณะเด่นของ ฝี คือ บวม แดง ร้อน) ปูดขึ้นมานิ่มๆ และ พอเจาะหนองออก หนองแตก อาการปวดก็จะดีขึ้น … แต่ฝีที่รากฟัน (Dental root abscess) จะไม่มีการปูดบวมออก เพราะ ว่า ฟันแข็งมาก เป็นเหมือนกระดูก จะแข็ง จนไม่สามารถให้หนองดันออกสู่ภายนอก จึง เกิดแรงดัน เพิ่มขึ้น และดันย้อนกลับเข้าไปด้านใน ตรงส่วนของรากฟัน ซึ่ง ส่วนนี้ เป็นส่วนที่อยู่ติดกับเส้นประสาท เมื่อหนองที่รากฟัน ดันไปจนถึงเส้นประสาท จะทำให้มีการลามไปตามเส้นประสาท และ กระตุ้น เส้นประสาท ทำให้ ความเจ็บปวด มากเป็นทวีคูณ และ เส้นประสาทที่รากฟัน จะเชื่อมกับ เส้นประสาทสมองคู่ที่ 5 ซึ่ง เส้นประสาทนี้ ครอบคลุมผิวหนัง บริเวณ ใบหน้า ทั้งครึ่งซีก ตั้งแต่ หัวคิ้ว ตา แก้ม จนถึง กรามและคาง อาการปวดที่รากฟัน ที่ลามไปถึงเส้นประสาทสมองคู่ที่ 5 จึงปวดมากๆครับ
-ในยุคปัจจุบัน สามารถรักษารากฟันได้ หรือ ถ้ามีหนองมาก เป็นมาก ก็ถอนฟัน เพื่อให้ หนองสามารถ ระบายออกมาได้ ตามรูที่ถอนฟัน ร่วมกับการให้ยาปฏิชีวนะ … แต่เชื่อว่า ในยุค สามก๊ก วิทยาการทางการแพทย์อาจจะยังไม่เจริญเพียงพอ โจโฉ จึงต้องทนกับความเจ็บปวดฟัน ที่ปวดไปถึงเส้นประสาสมองคู่ที่ 5 และ ปวดจนถึงปวดศีรษะทั้ง ครึ่งซีกเลยครับ
-ในสมัยก่อน นักรบ อาจจะไม่มีเวลา ดูแลสุขภาพฟัน เลยเกิดปัญหาฟันผุ … อยากเชิญชวนพวกเรานะครับ ให้ดูแล สุขภาพฟันให้ดี จะได้ไม่ต้อง เจอปัญหา การปวดหัวอย่างรุนแรง แบบ ที่ โจโฉเจอครับ