การบริหารการศึกษา สำคัญมาก

-เวลาขึ้นเครื่องบิน แล้ว เครื่อง Delay ต้อง รอ ต้องเปลี่ยน flight … เดินทาง ไปไม่ทันประชุม ไม่ทันต่อเครื่อง ต้อง hang out โดยไม่ได้เตรียมตัว … เราหงุดหงิด ไหมครับ นอกจากหงุดหงิด ยังเป็นปัญหาความสูญเสีย อีกมาก … แต่บ่อยครั้ง ที่ คนดูแล สายการบิน ไม่ค่อยสนใจ คิดว่า ฉันจัดให้เธอ ได้เดินทาง ก็ดีแล้ว … การบริหารการศึกษา ก็เหมือนกันครับ

–การบริหารการศึกษา มีความสำคัญ ไม่แพ้ การบริหารเรื่อง อื่นๆ และ มีทั้งประเด็น ต้นทุน และ ผลลัพธ์ และ ผลกระทบ มากมายหมาศาล เพียงแต่ว่าสิ่งที่เกิดขึ้น ในเชิง ผลลัพธ์ และ ผลกระทบ ไม่ได้ เกิดขึ้นทันที แต่ เมื่อเกิดขึ้นแล้ว มาตามแก้ไข ก็ยาก และต้องใช้ทรัพยากร และ เวลามากมาย ซึ่ง ในความเป็นจริง จะไม่คุ้ม แต่ สำหรับ คนที่มองเรื่อง เฉพาะหน้ามองเรื่องของตนเอง อาจจะมองข้ามจุดนี้ไปครับ … เหมือนกับ ปัญหา โลกร้อน โลกเดือด ที่เราเจออยู่ในปัจจุบัน ที่จริงเราก็รู้มานาน แต่ ด้วยความที่ผลกระทบ ไม่เกิดทันที ทันใด ไม่เหมือน เงินในกระเป๋าหมด คนส่วนใหญ่ หรือ ผู้บริหารจึงไม่ค่อยเห็นความสำคัญ … มาช่วยกัน เห็นความสำคัญของ การบริหารการศึกษากันเถอะครับ

-หลักบริหาร นั้น สามารถใช้ได้กับ ทุกวงการ ทุกเรื่อง และ ยังคงเป็นหลักพื้นฐาน เป็น สัจจธรรม คือ input process output outcome impact …  ในเรื่อง input ก็มีการพูดถึง Man Money Material ในเรื่อง process ก็มีการพูดถึง Management Lean Six Sigma และ อื่นๆ อีกมากมาย ส่วนการมอง output outcome impact ก็มีเรื่อง ของ เศรษฐศาสตร์ เรื่อง SWOT strategic planning … ผู้บริหาร ผู้รับผิดชอบ เรียนมากันหมดละครับ  แล้ว เราจะเอามาใช้ในการบริหารการศึกษาได้อย่างไรครับ

-ถ้าเรามองประเด็นไม่ออก เราก็จะแก้ไขไม่ถูกจุด .. ประเด็นที่สำคัญ ในเชิงการศึกษา และ เชิงสังคม คือ ไม่มี One Fit For All … แต่ ระบบการศึกษาของเรา แยก หรือ Segment การเรียน และ ความรู้ เมื่อเข้ามหาวิทยาลัย หรือ สายอาชีพ และ ทำแค่ให้ ได้ชื่อว่า “ผ่าน” แล้ว ปล่อยให้เป็นภาระ ในการไปเรียนรู้ตอนทำงาน และ ใช้ชีวิตจริงกันเอาเอง .. ระบบการศึกษา ไม่ได้สนใจเรื่องทั้งระบบ เหมือน สายการบิน สนใจแค่ การขายตั๋ว และ ให้มีที่นั่งบนเครื่อง ขับเครื่องออก และ ลงจอดเท่านั้น … อื่นๆ ไม่ใช่เรื่องของฉัน

-นอกจาก การที่ ไม่สามารถให้มีแค่  One Fit For All แล้ว แต่ มี หลายอย่าง ที่เป็นพื้นฐานที่ต้องใช้ด้วยกัน สำหรับทุกคน เหมือน ต้องมี runway มี terminal มี Belt สัมภาระ มีห้องน้ำ มีห้องอาหาร มีที่จอดรถ ในการเดินทางด้วยเครื่องบิน หรือในปัจจุบัน อาจจะต้องมี รถไฟฟ้า หรือ บริการขนส่งสาธารณะเข้าและออกสนามบิน … ในด้านการศึกษา ก็เหมือนกัน การบริหารการศึกษา ก็จำเป็นต้องมี พื้นฐานบางอย่าง ที่จำเป็นสำหรับ ทุกคน ทุกสายอาชีพ ถึงแม้ ปลายทางไม่เหมือนกัน แต่ตั้งต้น มีสิ่งที่ต้องการเหมือนกัน .. ดังนั้น ทักษะการเรียนรู้ การคิด การวิเคราะห์ ทักษะการดูแลร่างกายและสุขภาพ ทักษะทางสังคม การสื่อสาร การใช้งานเทคโนโลยี การทำงานร่วมกัน การเป็นผู้นำ และ การเป็นผู้ตาม การหาความรู้ด้วยตนเอง คุณธรรมสำหรับการอยู่ร่วมกันในสังคม ทักษะในการวางแผนทางการเงินและเศรษฐกิจของตนเอง … เหล่านี้ ล้วนเป็นพื้นฐาน ที่ทุกคนที่พร้อมจะพัฒนาให้เป็นคนคุณภาพจำเป็นต้องมี เป็น ต้นทุน เป็น input สำหรับทุกคน ไม่ว่าคนคนนั้น จะเติบโต ไปเป็น วิศวกร คนขับรถสาธารณะ พยาบาล ผู้พิพากษา แม้ค้า ผู้จัดการโรงงาน ฯลฯ ต้นทุน หรือ input เบื้องต้นเหล่านี้ จำเป็นต้องมีในทุกคน และ การมีทักษะเหล่านี้ ก็ไม่ใช่ แค่ การอ่านหนังสือ ท่องหนังสือ หรือนั่งเรียนในห้องเรียน

-ถึงตรงนี้ สิ่งที่น่าสนใจ คือ process เพื่อให้ได้ output outcome จะถูก แบ่ง หรือ segment เป็น 2 กลุ่ม 2 ระยะ คือ ส่วนพื้นฐาน ที่จำเป็นสำหรับ ชีวิต การใช้ชีวิต และ การเรียนรู้พัฒนา กับ ส่วนที่ 2 ส่วนเฉพาะที่ตามแต่ความสนใจ ความถนัด และ ศักยภาพ เพื่อทุกคน จะได้ใช้ชีวิตที่ตนเองเลือกได้อย่างมีความสุข มีศักยภาพ

-ที่จริง การบริการการศึกษา ในปัจจุบัน ก็แบ่งแบบนี้ นะครับ คือ ส่วนแรก เรียกว่า ประถม มัธยม ส่วนที่ 2 เรียกว่า สายอาชีพ และ มหาวิทยาลัย … เพียงแต่ การบริหารการศึกษา ทำแบบ “เอาง่าย” คือ เรียนเป็นปีๆ และ เลื่อนขั้น ไปเป็นปีๆ ทั้งๆ ที่แต่ ละคน มีความสามารถ มีความต้องการไม่เท่ากัน … เคยมีการพยายาม ทำ “หลักสูตรใหม่” แต่ สุดท้าย ก็อยู่ในกรอบแบบเดิม ทุกคนเหมือนกันหมด ตามหลักการ Fit For All

-ตอนหน้า มาชวนคิด ว่า เราสามารถ บริหารการศึกษา ให้ ได้ผล ที่ ตอบโจทย์ แบบ Tailor made เหมือนตัดเสื้อเฉพาะคน หรือ ปลูกบ้านตามใจคนอยู่ได้อย่างไร ในสังคมที่ใหญ่ มากๆ … มีประเทศ ที่เขาทำได้แล้วครับ ถึงบริบทของเขา จะไม่เหมือนเรา แต่ เราก็สามารถ ทำแบบของเราให้ตอบโจทย์ได้เช่นกันครับ โดยที่ยังยึดเป้าหมายเดิม คือ จัดให้มีการศึกษา ที่เป็นพื้นฐาน การเตรียมคน และ การศึกษาที่เป็นแบบเฉพาะสำหรับภาระหน้าที่ ที่ต้องรับผิดชอบในสังคม (ทหาร ตำรวจ ครู หมอ ผู้พิพากษา เกษตรกร ฯลฯ)