-หลัง Covid19 เราเริ่มเดินทางกันมากขึ้น จะพบกับ คำขอของพนักงานขณะขึ้นเครื่องบิน ให้ปิดโทรศัพท์มือถือ … เหตุผลที่เราอ่านกันใน net มีต่างๆ นาๆ ตามความเข้าใจของแต่ละคน .. แล้วที่จริง จำเป็นไหมที่ต้องปิดโทรศัพท์มือถือ
-อุปกรณ์ อิเล็กทรอนิกส์ ทุกชนิด ทำงานโดยอาศัยการไหล ของกระแสไฟฟ้า และ ทำให้เกิดสนามแม่เหล็ก(หลักการพื้นฐานของการทำงานของมอเตอร์) ขณะเดียวกัน สนามแม่เหล็ก ก็ทำให้เกิดกระแสไฟฟ้า (หลักการพื้นฐานของการทำงานของไดนาโม) ด้วยเหตุนี้ อุปกรณ์ ไฟฟ้าและ อิเล็กทรอนิกส์ เวลาทำงาน จะมีสนามแม่เหล็กเกิดขึ้นเสมอ นอกจากนี้ อุปกรณ์หลายอย่าง ยังสามารถสร้างคลื่นแม่เหล็ก ให้ส่งออกและ เคลื่อนที่ไปได้ไกลๆ ซึ่ง เป็นหลักการพื้นฐานของ วิทยุ และ โทรศัพท์มือถือ ในคลื่น 2G 3G 4G 5G และ อื่นๆ รวมถึงการสร้างคลื่นของ WiFi หรือ LAN หรือ Bluetooth … สัญญาณ ไปได้ไกลขึ้นเมื่อมีตัวขยายสัญญาณ เช่น เสาโทรศัพท์ ที่เราเห็นตั้งอยู่ทั่วไปหมด
-คำถามถัดไปคือ แล้ว คลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า มีผล กับ เครื่องบิน ขนาดนั้น เชียวหรือ เราถึงต้องปิดโทรศัพท์มือถือ
–คลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า สามารถมีการรบกวนกันได้ เรียกปรากฏการณ์นี้ว่า Electromagnetic interference (EMI) เหมือนเวลา ที่เราฟังวิทยุ หรือ ประชุม Online เสียงขาดหายสะดุดๆ หรือ บางทีข้า บางทีเร็ว ประมาณนั้น นอกจากนี้ EMI ซึ่งเป็นคลื่อนแม่เหล็กไฟฟ้า ยังสามารถกระตุ้น ในเกิดกระแสไฟฟ้า ในอุปกรณ์ อิเล็กทรอนิกส์ ได้ด้วย … มีรายงานการศึกษา ของเครื่องบินตก ในประเทศไทย เลาดาแอร์ เมื่อปี 2534 พบว่า อุปกรณ์ “ทรัสต์ รีเวิร์สเซอร์” (Thrust Reverser) ซึ่งใช้ ชะลอความเร็วของเครื่องบิน (คล้ายเบรก ของเครื่องยนต์) เปิดทำงานเอง โดยที่นักบันไม่ได้สั่ง และในยุคนั้น เริ่มมีการใช้ โทรศัพท์มือถือ จึงมีการทดลองในห้องปฏิบัติการณ์ และออกข้อแนะนำในการใช้โทรศัพท์มือถือ เพราะ หากคนจำนวนมากอยู่ในที่เดียวกัน บนเครื่องบิน และ เปิดใช้อุปกรณ์พร้อมกัน จะเกิด EMI ขึ้น มากมาย และ ด้วยคุณสมบัติของคลื่น อาจจะเหนี่ยวนำเสริมกัน จนมีคลื่นขนาดที่เพียงพอที่จะรบกวนการทำงานของระบบอิเล็กทรอนิกส์บนเครื่องบินได้
-อีกเหตุหนึ่ง คือ โทรศัพท์มือถือ นอกจากมี คลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า จากการทำงานแล้ว ยังสร้าง คลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า เพื่อส่งสัญญาณ สื่อสารไปยังเสาสัญญาณภาคพื้นดินอีกด้วยเพื่อติดต่อสื่อสาร และ เป็นการทำงานตลอดเวลา โดยที่สัญญาณจะมากขึ้นเมื่อมีการโทรออก หรือ พยายามเรียกเข้า …ซึ่งขณะเครื่องบินขึ้น หรือ ร่อนลง ระยะทางจากเครื่องบิน ถึงเสาสัญญาณ จะยังอยู่ในวิสัยที่ส่งคลื่นถึงกันได้ และ สัญญาณ จำนวนมหาศาล จะมีความแรง และ เกิด EMI ได้มากขึ้น
-ทุกวันนี้ การป้องกัน ความสามารถในการบังคับ ให้การผลิตเครื่องบิน เพิ่มมาตรฐานการป้องกัน ยังทำได้ยาก เพราะ มีบริษัท เครื่องบินมากมาย รวมถึง low cost และ ความถี่ของโทรศัพท์ มือถือ 5G ก็เป็น ย่านที่เข้าใกล้ย่านความถี่ที่ใช้กับการบินด้วย … การลดความเสี่ยง จาก EMI ในการเดินทางด้วยเครื่องบิน ที่ จะช่วยได้ คือ การขอความร่วมมือจากผู้โดยสาร เพื่อลดความเสี่ยง ที่อุปกรณ์ อิเล็กทรอนิกส์ ทำงานผิดพลาด ซึ่ง อาจจะส่งผลทำให้เครื่องบินตก (ตามที่เราได้เห็นข่าวเป็นระยะๆ) ซึ่งหลายครั้งเราไม่อาจหาสาเหตุได้ เพราะ ตกในทะเล .. เพียงแต่ ตอน เลาดาแอร์ ตก อยู่บนพื้นดินที่สุพรรณบุรี นักวิทยาศาสตร์ จึงสามารถ นำรายละเอียดต่างๆไปตรวจหาสาเหตุได้ครับ
-เพื่อความปลอดภัย กันไว้ดีกว่าแก้ ปิดโทรศัพท์ ระหว่าง ขึ้นเครื่องกันนะครับ
Reference: https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2352146521008851