รู้จักศัพท์การแพทย์ PSA

ได้ยินเพื่อนๆ ผู้ชาย เล่ากันว่า ไปตรวจหาค่า PSA แล้วเจอว่า เป็นมะเร็งต่อมลูกหมาก ต้องรับการรักษา

-PSA ย่อมาจาก Prostate Specific Antigen เป็นค่าที่ได้จากการเจาะเลือดตรวจครับ … คำว่า Prostate คือ ต่อมลูกหมาก ซึ่ง มะเร็งต่อมลูกหมาก เป็นมะเร็งที่เป็นเฉพาะในผู้ชาย ซึ่ง คล้ายๆกับ มะเร็งเต้านม หรือ มะเร็งรังไข่ ที่พบบ่อยในผู้หญิง เมื่อก่อนนี้ เราไม่ค่อยได้ยินกัน หรือ ไม่ค่อยรู้จัก เพราะ มะเร็งต่อมลูกหมากเป็นมะเร็งที่โตช้า และ คนอายุไม่ยืน กว่าที่มะเร็งต่อมลูกหมากจะแสดงอาการ บางคนก็สูงอายุมาก หรือ เสียชีวิตไปก่อน อาการของมะเร็งต่อมลูกหมาก มักจะมีอาการปวดกระดูกทั่วตัว จากระยะโรคที่มะเร็งแพร่กระจายไปที่กระดูกในที่ต่างๆ ทั่วร่างกายแล้ว ขณะที่อาการที่ต่อมลูกหมากเองมีไม่มากครับ จึงไม่มีสัญญาณเตือนล่วงหน้าใดๆ การตรวจเลือด หาค่า PSA จึงเกิดประโยชน์ ในการตรวจพบมะเร็งต่อมลูกหมาก ตั้งแต่ระยะเริ่มแรก รักษาให้หายได้ครับ

-มะเร็งต่อมลูกหมาก จะเป็นคนละเรื่องกับต่อมลูกหมากโต (BPH : benign prostate hypertrophy) ซึ่งต่อมลูกหมากโตเป็นภาวะที่พบได้บ่อยกว่า ในผู้ชายสูงอายุ ที่ทำให้ปัสสาวะลำบาก ปัสสาวะไม่พุ่ง ปัสสาวะขัด

-การตรวจคัดกรองมะเร็งต่อมลูกหมาก ทำได้ไม่ยุ่งยาก ด้วยการเจาะเลือดตรวจเท่านั้น หากพบว่า ค่าเลือด PSA สูงกว่าปกติ จึงทำการตรวจที่ตัวต่อมลูกหมาก ว่าพบจุดก้อนเนื้อที่แปลกปลอมเกิดขึ้นในต่อมลูกหมากหรือไม่ หากมีจุดต้องสงสัย ก็เจาะชิ้นเนื้อตรวจ ถ้าใช่มะเร็งก็รักษาเลย ด้วยการผ่าตัด หรือ ฉายรังสี จะควบคุมโรคได้ ไม่รอให้เกิดภาวะ มะเร็งแพร่กระจายไปที่กระดูกในภายหลัง ไม่ต้อง ทนเจ็บปวดกระดูก จากมะเร็งแพร่กระจาย ในวัยชรา

-ที่มา ของการพูดถึง ค่า PSA จึงเป็นดังนี้ … การตรวจค่า PSA หากสูงกว่าปกติ เพียงเล็กน้อย อาจจะเกิดจากภาวะอื่นของต่อมลูกหมากก็ได้ เช่น ต่อมลูกหมากอักเสบ หรือ เกิดการกระทบกระเทือนที่ต่อมลูกหมาก แต่ถ้า ตรวจซ้ำ และ สูงต่อเนื่อง ควรได้รับการตรวจหามะเร็งครับ การตรวจ PSA จะตรวจในคนเริ่มสูงอายุ(55 ปีขึ้นไป) เพราะ คนอายุน้อย ไม่ค่อยพบ มะเร็งต่อมลูกหมากครับ


รู้จักศัพท์การแพทย์ PSA