-บ่อยครั้งที่คนไข้มาหาหมอตรวจเต้านม บอกว่าคลำได้ก้อนที่ร่องอก ตำแหน่งตรงขอบเสื้อชั้นใน จุดที่ติดกินหน้าท้อง เป็นก้อนแข็งๆ กลัวว่าจะเป็นมะเร็ง … ซึ่งเชื่อว่า พอพบหมอ และ ตรวจร่างกายคลำดู หมอก็จะบอกว่า ไม่เป็นอะไร เป็นปกติ ธรรมชาติของร่างกาย ตรงตำแหน่งนี้ มีกระดูกอ่อนเรียกว่า ลิ้นปี่ (Xiphoid) เป็นกระดูกอ่อนส่วนปลายของกระดูกอกไก่ (Sternum) ซึ่งมีทุกคน เป็นส่วนที่ร่างกายไม่ได้ใช้อะไร เหมือน ไส้ติ่ง ที่ในวิวัฒนาการ ยังคงเหลืออยู่ แต่ไม่ได้ถูกใช้งาน
-คำถามที่ตามมาคือ ทำไม คลำของเพื่อน ไม่เห็นมีก้อนแบบนี้ …. ครับ เนื่องจากเป็นกระดูกอ่อนขนาดเล็ก บางคนก็คลำได้ชัด บางคนก็พบว่า การเจริญของกระดูก xiphoid นี้ ยื่นกลับเข้าไปข้างในจึงคลำไม่พบ บางคนยื่นออกมาข้างหน้า และแข็งหรือ กระแทกถูก อักเสบ เราจึงสังเกต ได้ ..รวมความแล้ว ไม่มีอันตราย และ เป็นเรื่องปกติธรรมชาติ มีกระดูกลิ้นปี่ กันทุกคนครับ
-นอกจากคลำได้ก้อน บางที เราก็รู้จัก ลิ้นปี่ในแง่มุมอื่นๆ … คนเป็นโรคกระเพาะ ก็มักจะบอกว่า ปวดตรงลิ้นปี่ ซึ่งตรงกับตำแหน่งกระดูก xiphoid ครับ เป็นอาการปวด ที่เรียกว่า ปวดร้าว (refer pain) เนื่องจากเส้นประสาที่ควบคุมกระเพาะ อยู่ในไขสันหลังระดับเดียวกีบ กระดูกลิ้นปี่ ครับ …. หรือเวลานักมวยถูกชก ตรงตำแหน่งนี้ ก็จะรู้สึกปวด และ จุกครับ
-ทางการแพทย์ หมอจะใช้ กระดูก xiphoid เป็นที่อ้างอิง เวลาปั๊มหัวใจ ช่วยฟื้นชีพ โดยวางผ่ามือ ที่จะปั๊มหัวใจบนกระดูกอกไก่ (กลางหน้าอกป ให้อยู่ในตำแหน่ง ถัดจาก กระดูกลิ้นปี ขึ้นไป ระยะกว้างเท่ากับ 2-3 นิ้วมือ เพื่อให้กดที่หัวใจ แต่ไม่กดบนกระดูกลิ้นปี่ เพราะ ในการปั๊มช่วยชีวิต อาจจะทำให้กระดูกลิ้นปี่หักได้ หรือ กระดูกซี่โครงหักได้ ทำให้ ปอดทะลุได้ จึงควรกดที่กลางหน้าอก สูงไปจากกระดูกลิ้นปี่สักเล็กน้อย
-ในคนไม่ได้ใช้งาน กระดูกลิ้นปี่ แต่ ว่าในสัตว์ปีก ที่บินได้ กระดูกส่วนนี้ ใหญ่มาก และ มีรูปร่างหลากหลายตามแต่ ความสามารถในการบิน (ไม่ได้เล็กๆเหมือนในคน) เพราะใช้เป็นที่เกาะของ กล้ามเนื้อที่กระพือปีก (ดึงปีกเข้าหาลำตัว) เพื่อให้เกิดแรงดันอากาศ ยกตัวให้ลอยขึ้น … นกที่บินเร็วบินสูงกระดูกขิ้นนี้จะใหญ่ และ เป็นสันแหสม คล้ายดาบ จึงเป็นที่มาของศัพท์ที่ใช้เรียกนี้ว่า xiphoid ซึ่งแปลว่า คล้ายดาบ แต่คำเรียกส่วนนี้ในสัตว์ปีก ภาษาอังกฤษ ทั่วไปเรียกว่า Keel ซึ่งแปลว่า กระดูกงู ซึ่ง เป็นชื่อเรียกเดียวกับกระดูกงูเรือ หรือแกนยาวตามแนวกลางส่วนท้องเรือ … สิ่งที่ตลกคือ ในงู เป็นสัดว์ที่ไม่มีกระดูกชิ้นนี้ เพราะ ปกติ กระดูกซี่โครงจะเชื่อมกับ กระดูกอกไก่ และ กระดูกงู หรือ ลิ้นปี่ แต่ในงู กระดูกส่วนนี้หายไป เพื่อให้ กระดูกซี่โครง ยืดออกได้มากๆ เวลา กินเหยื่อตัวที่โตกว่ามันครับ